ศูนย์ฝึกอบรมที่ ๔ (เชียงราย)

ชื่อพื้นเมือง : สมอจีน (กรุงเทพมหานคร), กาน้า
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Canarium album (Lour.) Raeusch.
ชื่อวงศ์ : BURSERACEAE
ชื่อสามัญ : Chinese Olive

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ต้นขนาดใหญ่ สูง 20-25 ม. ลำต้นเปลา เปลือกสีน้ำตาล กิ่งและยอดอ่อนมีขนสีน้ำตาลใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงสลับ มีใบย่อย 3-6 คู่ คู่ล่างเล็กกว่าคู่อื่นๆ ใบบนสุดใหญ่ที่สุด ก้านใบประกอบมีขนประปราย ส่วนแกนกลางใบประกอบเกลี้ยง หูใบรูปสามเหลี่ยมเล็ก มีขน ร่วงง่าย ใบย่อยรูปไข่ ปลายแหลม ขอบเรียบ แผ่น

ใบด้านบนสีเขียวเข้มกว่าด้านล่าง ช่อดอกออกตามปลายกิ่ง ยาว 8-10 ซม. ดอกออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2-3 ดอก ก้านดอกสั้นมาก มีขนสีน้ำตาล กลีบเลี้ยงเป็นแผ่นสามเหลี่ยมเล็กๆ มี 3 กลีบ กลีบดอกมี 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ สีขาวและมีขนสีเงินเช่นเดียวกับกลีบเลี้ยง กลีบดอกชั้นในยาวกว่ากลีบดอกชั้นนอกเห็นได้ชัดขณะที่ดอกตูม เกสรเพศผู้ 6 อัน โคนติดกันเป็นหลอดสั้นๆ รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีขนประปราย ผลแก่สีเขียว รูปกระสวยหัวท้ายมน ยาว 2.5-3.5 ซม. เมล็ดแข็ง รูปกระสวยหัวท้ายแหลม สีน้ำตาลมี 3 ช่อง

ประโยชน์ : ผลใช้กินทั้งสดและดอง กินเล่นหรือปรุงแต่งเป็นอาหาร เนื้อไม้มีลายสวยสีน้ำตาลอ่อนตกแต่งง่าย นอกจากนี้ยังใช้เป็นสมุนไพรซึ่งมีรายงานว่า ผลสดใช้กินแก้พิษของปลาที่กินเข้าไป แก้เจ็บคอ ไอ แก้กระหายน้ำ แก้ท้องเสียหรือบิด

ลูกสมอจีน กับ เมล็ดหนำเลี๊ยบ ไม่เหมือนกัน

หลายคนอาจเข้าใจผิดว่า ลูกสมอจีนและหนำเลี๊ยบเป็นพืชชนิดเดียวกัน ซึ่งแท้จริงแล้ว พืชทั้ง 2 ชนิดนี้ เป็นพืชคนละสายพันธุ์กัน ถ้าดูจากชื่อวิทยาศาสตร์แล้ว หนำเลี๊ยบจะมีชื่อว่า Canarium pimela ชื่อสามัญคือ Chinese Black Olive และชื่อจีนคือ Wu Lan (Wu ภาษาจีน แปลว่า ดำ, Lan ภาษาจีน แปลว่า มะกอก) ซึ่งพืชทั้ง 2 ชนิด เป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน คือ Bureraceae ลักษณะของลูกสมอจีน และ เมล็ดหนำเลี๊ยบ จะแตกต่างกันเล็กน้อย ตรงที่เมล็ดหนำเลี๊ยบจะมีลักษณะยาวและรีกว่าลูกสมอจีน แต่มีสีดำเหมือนกัน อีกทั้งสภาวะการปลูกต้นไม้ทั้ง 2 ชนิดนี้ไม่เหมือนกัน โดยจะพบว่าต้นสมอจีนจะปลูกได้ในไทย แทบภาคเหนือและภาคตะวันออก แต่ต้นหนำเลี๊ยบไม่พบว่ามีปลูกในไทย ถ้าจะนำหนำเลี๊ยบมาทำเป็นอาหารจะต้องนำเข้ามาจากประเทศจีน

ที่มา:https://www.misterveggy.com/สมอจีน-หรือ-กาน่า/